این روزها شبکه‌های اجتماعی به پدیده‌ای مهم و پرطرفدار در میان تمامی سنین تبدیل‌ شده و حتی کودکان و نوجوانان را نیز درگیر خود کرده‌ است، کودکانی که با همکلاسی‌های خود گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام، واتس‌اپ و یا لاین تشکیل داده‌اند کم نیستند و حتی می‌توان ردپای کاربران کم سن و سال را در شبکه‌های اجتماعی بزرگ‌تری همچون اینستاگرام و یا فیس‌بوک نیز مشاهده کرد.


هرچند حضور در شبکه‌های اجتماعی مختلف در قرن حاضر امری اجتناب‌ناپذیر است اما می‌تواند در کنار محاسنی که برای کاربران خود به همراه دارد، مشکلاتی نیز برای کاربران خود ایجاد کند که می‌تواند تبعات فراوانی برای تمام سنین و اقشار و به‌خصوص کودکان و نوجوانان داشته باشد، کودکان و نوجوانان آسیب‌پذیرترین اعضای شبکه‌های اجتماعی هستند که مشکلات آن‌ها می‌تواند تأثیرات منفی بر روی آینده‌شان نیز داشته باشد؛ اما حالا که بسیاری از حالا که آن‌ها تمایل عجیبی به حضور در شبکه‌های اجتماعی مختلف پیدا کرده‌اند، آیا باید مانع آن‌ها شد؟ قطعا خیر. چراکه منع کودکان در انجام هر کاری می‌تواند اثرات منفی در آن‌ها ایجاد کرده و به‌مراتب آن‌ها را برای استفاده از این شبکه‌های اجتماعی بیش‌ از پیش ترغیب کند؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین نقش‌ها برای حضور سالم کودکان در شبکه‌های اجتماعی را والدین بر عهده‌ دارند.

با وجود محدودیت‌های سنی، کودکان و نوجوانان با انتخاب سن بالاتر در شبکه‌های اجتماعی ثبت نام کرده و فعالیت می‌کنند، بدین ترتیب کودکان وارد دنیایی می‌شوند که پیش از این بزرگترها نیز تجربه زندگی در آن را نداشته اند، بروز اختلالات جسمانی همانند چاقی، بی تحرکی، ضعف بینایی و بلوغ زودرس در کنار تبعات روحی روانی متعدد همچون پرخاشگری، بی حوصلگی، گوشه گیری، مورد آزار قرار گرفتن و ... از جمله تأثیرات شبکه‌های اجتماعی بر زندگی کودکان است.

در میان غفلت والدین، کودکان همراه با معصومیت کودکانه خود وارد فضای مجازی می شوند، اکثر کودکان درباره سوءاستفاده هایی که در این محیط صورت می‌گیرد، اطلاع نداشته و گمان نمی‌کنند طرف مقابل آنها نه تنها یک دوست نیست بلکه حتی ممکن است جنایتکار باشد.
کودکان به سادگی اطلاعات هویتی و شخصی خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، آدرس، تلفن، شماره حساب و سایر اطلاعاتی که مجرمان را ترغیب به سوءاستفاده‌های مختلف از کودکان می‌کند. کودکان و نوجوانان آسیب پذیرترین گروه سنی در مقابل آزار سایبری هستند. اصطلاح مزاحمت سایبری  به سوءاستفاده از فناوری‌های ارتباطی نظیر اینترنت برای صدمه زدن به افراد اتلاق می‌شود، این مزاحمت‌ها گاه آثار جبران ناپذیری همانند خودکشی برای افراد در پی دارد. ارسال پیام‌های تهدید آمیز، انتشار شایعه، قرار دادن عکسها و اطلاعات شخصی، جعل هویت، هک کردن حساب کاربری و قرار دادن تصاویر مستهجن در آن، هتک حرمت، توهین و تحقیر و سوءاستفاده جنسی از جمله مزاحمت‌های سایبری است که قربانیان زیادی در بین کودکان و نوجوانان دارد.

مواجه با مهاجمان جنسی از بدترین اتفاقاتی است که ممکن است برای کودکان در شبکه‌های اجتماعی رخ دهد، این مهاجمان با ساخت پروفایلهای جعلی به کودکان نزدیک شده و به مرور اطلاعات شخصی آنها را دریافت می‌کنند.

 هرچند ورود کودکان شما به شبکه‌های اجتماعی امری اجتناب‌ناپذیر است اما بهتر است به‌جای بهره‌گیری از فضای مجازی کودکان‌تان را به  ورزش، بازی، سرگرمی‌های فکری و آموزشی سوق دهید چراکه فرصت برای پیوستن به شبکه‌های اجتماعی بسیار است، درحالی‌که فعالیت‌های دیگر می‌تواند بر آینده فرزندتان تأثیر مثبت داشته باشد.    

والدین به روش‌های مختلف می‌توانند فعالیت فرزندشان در شبکه‌های اجتماعی مختلف را مدیریت کنند یکی از این روش‌ها آموزش است، والدین حتما باید قبل از ورود کودکان‌شان به شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها درباره خطرات و آسیب‌های این شبکه‌ها هشدار دهند، با آن‌ها صحبت کنند و آن‌ها را کاملا از امور مختلف مطلع نمایند.

علاوه بر این می‌توانند به کمک نرم‌افزارهای نظارتی که برای تمام سیستم‌عامل‌ها وجود دارد بر فعالیت کودکان خود در این زمینه مدیریت کامل داشته باشند. مدیریت و کنترل کودکان در شبکه‌های اجتماعی زمانی میسر است که والدین نیز درباره این شبکه‌های اجتماعی اطلاعات داشته باشند. پس اصلی‌ترین پیشنهاد ما به والدین کودکان و نوجوانان امروز این است که درباره این شبکه‌ها و فضای اینترنت اطلاعات کسب کنند و آموزش ببینند.